6111 SAYILI YASA’YA GÖRE, İŞLETMEDE MEVCUT KAYITLARDA YER ALMAYAN, KAYITLARDA YER ALAN İŞLETMEDE OLMAYAN EMTİA, DEMİRBAŞ VE KASA MEVCUDU VE ORTAKLAR CARİ HESAPLARI İÇİN BU KANUN GEREĞİNCE YAPILACAK MUHASEBE KAYITLARI
MustafaTEKE*
|
STOK
TÜRÜ |
İŞLETMEDE
|
KAYITLARDA
|
KAYDI
ALINACAK DEĞER |
SORUMLU
SIFATIYLA ÖDENECEK KDV |
KDV
İNDİRİMİ |
BEYAN VE ÖDEME
ZAMANI |
|
Emtia
|
Mevcut
|
Yok
|
Rayiç
bedel |
%10
İndirimli oranda ise yarısı
|
Yapılır
|
31 Mayıs 2011 tarihine kadar bir envanter listesi ile bildirilir ve vergi aynı sürede ödenir.
|
|
Makine teçhizat demirbaş
|
Mevcut
|
Yok
|
Rayiç
bedel |
%10
İndirimli oranda ise yarısı
|
İndirim konusu yapılmaz
|
“
|
|
Emtia
|
Yok
|
Var
|
Maliyet + kâr
|
Emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanır.
|
|
İlgili dönem beyannamesine dahil edilir.
|
|
Kasa veya
Net
ortaklar cari hesabı |
Yok
|
Var
|
-
|
%3
|
-
|
31 Mayıs 2011 tarihine kadar beyan edilir ve aynı sürede ödenir.
|
V- UYGULAMALAR
Emtia için; genel orana tabi olanlarda % 10, indirimli olanlarda %50’si 2 No.lu katma değer vergisi beyannamesiyle beyan edilerek ödenmesi gerekir. Diğer yandan indirilecek katma değer vergisi olarak indirilecek (Rayiç bedel mükellef ya da meslek odası tarafından tespit edilebilecek).
Örnek-1: İşletmede 100.000 TL tutarında %18 oranında KDV’ye tabi emtia mevcut ama kayıtlarda gözükmüyorsa;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
153 TİCARİ MALLAR
|
100.000
|
|
|
191 İNDİRİLECEK KDV
|
10.000
|
|
|
525 KAYDA ALIN. EMTİA KARŞILIĞI
|
100.000
|
|
|
360 ÖD. VERGİ VE FONLAR
|
10.000
|
|
|
(6111 sayılı Kanun’un 10. maddesi)
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Örnek-2: 1. örnekteki emtia 120.000 TL + % 18 KDV ile peşin satılmışsa;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
102 BANKALAR
|
141.600
|
|
|
600 YURT İÇİ SATIŞLAR
|
120.000
|
|
|
391 HESAPLANAN KDV
|
21.600
|
|
|
Mal satımı.
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
621 SAT. TİC. MAL. MALİYETİ
|
100.000
|
|
|
153 TİCARİ MALLAR
|
100.000
|
|
|
Satılan malların maliyeti.
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Örnek-3: İşletmede 50.000 TL tutarında % 8 KDV oranına tabi emtia mevcut ama kayıtlarda gözükmüyorsa;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
153 TİCARİ MALLAR
|
50.000
|
|
|
191 İNDİRİLECEK KDV
|
2.000
|
|
|
525 KAYDA ALIN. EMTİA KARŞILIĞI
|
50.000
|
|
|
360 ÖD. VERGİ VE FONLAR
|
2.000
|
|
|
(6111 sayılı Kanun’un 10. maddesi)
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Teçhizat, demirbaş için KDV indirim konusu yapılamaz. Gider yazılabilir, amortisman ayrılmaz.
Örnek-4: İşletmede 2.000 TL bir bilgisayar mevcut ama kayıtlarda gözükmüyorsa;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
255 DEMİRBAŞLAR
|
2.000
|
|
|
689 DİĞ. OL.DIŞI GİD. VE ZAR.
|
200
|
|
|
526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE
TEÇHİZAT KARŞILIK HESABI |
2.000
|
|
|
360 ÖDEN. VERGİ VE FONLAR
|
200
|
|
|
(6111 sayılı Kanun’un 10. maddesi)
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Yasa’ya göre demirbaş ve emtia için ayrı ayrı karşılık hesabı açılması yer almakta olup, demirbaş, makine ve teçhizatlar için ayrılacak karşılık amortisman kabul edilecektir.
Örnek-5: Kayıtlarda 50.000 TL olarak gözüken ticari malların işletmede mevcut olmadığı anlaşılmıştır. Emtianın KDV oranı %18. Aynı neviden emtianın gayri safi kar oranı %20’dir.
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
|
||
|
689 DİĞ. OL.DIŞI GİD. VE ZAR.
|
70.800
|
|
|
|
600 YURT İÇİ SATIŞLAR
|
60.000
|
|
|
|
391 HESAPLANAN KDV
|
10.800
|
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/1. maddesi)
|
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
|||
|
621 SAT. TİC. MALL. MALİYETİ
|
50.000
|
|
|
|
153 TİCARİ MALLAR
|
50.000
|
|
|
|
Satılan malların maliyeti.
|
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
|
||
|
950 K.K.E.GİDERLER
|
70.800
|
|
|
|
951 K.K.E.GİDERLER KARŞILIĞI
|
70.800
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
|
||
Bu kayıtta yer alan 689 hesap yerine gerçek duruma uygun olması halinde diğer hesaplardan, kasa, çek, senet vs. kullanılabilir. Örneğin, kayıtsız yapılan satış karşılığında senet alınmışsa;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
121 ALACAK SENETLERİ
|
70.800
|
|
|
600 YURT İÇİ SATIŞLAR
|
60.000
|
|
|
391 HESAPLANAN KDV
|
10.800
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/1. maddesi
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Bu faturanın alıcı kısmına “Muhtelif Alıcılar (6111 sayılı Kanun’un 11/1. maddesine göre düzenlenmiştir)” ibaresi yazılması gerekmekte.
Fiktif Kasa için: (Kasada olmayan para)
Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, fiktif kasa mevcudunu veya ortaklardan olan net alacak tutarını %3 vergi ödeyerek kayıtlarına alabileceklerdir. Ödenen vergi gider yazılamayacaktır.
Örnek-6: 31.12.2010 tarihi itibariyle bilançoda 60.000 TL olarak gözüken kasa hesabı gerçekte 20.000 TL ise;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
689 DİĞ. OL.DIŞI GİD. VE ZAR.
|
41.200
|
|
|
100 KASA
|
40.000
|
|
|
360 ÖDENECEK VERGİ VE FON.
|
1.200
|
|
|
(6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi)
|
||
|
Kasa hesabının 60.000TL’den 20.000 TL’ye indirilmesi.
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
950 K.K.E.GİDERLER
|
41.200
|
|
|
951 K.K.E.G.KARŞILIĞI
|
41.200
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Net ortaklar cari hesabı için:
Örnek-7: 31.12.2010 tarihi itibariyle kayıtlarda 100.000 TL ortaklardan alacaklar gözükmekte, ancak gerçekte böyle bir durum söz konusu değildir.
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
689 DİĞ. OL.DIŞI GİD. VE ZAR.
|
103.000
|
|
|
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR
|
100.000
|
|
|
360 ÖDENECEK VERGİ VE FON.
|
3.000
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
950 K.K.E.GİDERLER
|
103.000
|
|
|
951 K.K.E.G.KARŞILIĞI
|
103.000
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi
|
|
|
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
Örnek-8: 31.12.2010 tarihi itibariyle işletme ortaklara 100.000 TL borçlu, 150.000 TL alacaklı kayıtlarda gözükmekte ancak böyle bir durum söz konusu değilse;
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
|
331 ORTAKLARA BORÇLAR
|
100.000
|
|
|
689 DİĞ. OL.DIŞI GİD. VE ZAR.
|
51.500
|
|
|
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR
|
150.000
|
|
|
360 ÖDENECEK VERGİ VE FON.
|
1.500
|
|
|
6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi
|
||
|
Ortaklar cari hesaplarının düzeltilmesi.
|
||
|
–––––––––––––––––/––––––––––––––––
|
||
* Ahievran Üniversitesi, MYO, Öğretim Görevlisi, YMM