İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in 'manevi oğlu' kabul edilen ve birçok kişi tarafından ülkenin bir sonraki Cumhurbaşkanı olacağı düşünülen İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, sabah saatlerinde, Irak'ın başkenti Bağdat'ta öldürüldü.
Kısa süre sonra Pentagon, Süleymani'nin konvoyuna ABD kuvvetleri tarafından yapılan bir hava saldırısı sonucunda öldürüldüğünü ve emrin Beyaz Saray'dan geldiğini duyurdu. Devrim Muhafızları komutanının konvoyu, Beyrut'tan döndüğü Bağdat Havalimanı çıkışında vuruldu. Konvoyda İran'a yakınlığıyla bilinen, çoğunluğunu Iraklı Şii milis güçlerin oluşturduğu Haşdi Şabi'nin komutanlarından Abdülmehdi el-Mühendis'in de olduğu ve saldırıda öldüğü milis grup tarafından doğrulandı.
Pentagon'dan yapılan açıklama, "Operasyon, İran'ı gelecekteki saldırı planlarından caydırmak için yapıldı" ifadeleri kullanıldı.
Tahran'dan Süleymani'nin öldürülmesiyle ilgili üst üste 'intikam' vurgusu içeren mesajlar gelirken, operasyonun Kongre'ye danışılmadan gerçekleştirilmesi Washington'da muhalefetin tepkisini çekti. Kasım ayında yapılacak seçimlerde ABD Başkanı Donald Trump'ın olası rakiplerinden eski Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Bağımsız Vermont Senatörü Bernie Sanders da yapılan operasyonun olası sonuçlarından endişe duyduklarını ifade eden açıklamalar yaptı.
Bu gelişme, İran-ABD hattındaki gerilimin daha da artabileceği yorumlarına yol açtı. Bölgede tansiyon yükselirken, ABD vatandaşlarına "Irak'ı acil olarak terk etme" çağrısı yaptı.
Saldırıdan sonra petrol fiyatları yüzde 2.97 yükseldi.
Süleymani'nin ölümünün ardıdanTuğgeneral İsmail Kaani yeni Kudüs Gücü komutanı olarak Hamaney tarafından atandı
İran Dışişleri Bakanı Zarif: ABD, serserice maceraperestliğinin sonuçlarından sorumludur
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Süleymani'nin öldürülmesiyle ilgili Twitter üzerinden açıklamalarda bulunarak, "ABD'nin IŞİD, El Nusra ve El Kaide gibileriyle savaşan en etkili güç General Süleymani'yi hedef alarak ve suikast düzenleyerek yaptığı uluslararası teröristlik oldukça tehlikelidir ve gerilimi aptalca tırmandırmıştır. ABD, serserice maceraperestliğinin sonuçlarından sorumludur" dedi.
Trump'tan bayraklı paylaşım
ABD Başkanı Donald Trump, Süleymani'nin ölümüyle ilgili haberlerin ardından Twitter üzerinden hiçbir ifade yazmadan ABD bayrağı paylaştı. ABD lideri kısa süre sora paylaşımı Twitter hesabına sabitledi.
"Güçlü bir şekilde intikam alacağız"
Eski Devrim Muhafızları Komutanı Muhsin Rezai, Süleymani'nin öldürülmesinin ardından Twitter hesabından bir açıklama yaptı. ABD'den "intikam alınacağını" ifade eden Rezai, "Süleymani şehit kardeşlerinin arasına katıldı, ABD'den güçlü bir şekilde intikam alacağız" dedi. Rezai, hâlâ devletin önde gelen kurumlarından birinde yöneticilik görevi yapıyor.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani: Kararlıyız
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Süleymani'nin ölümünün ardından İran'ın ABD'ye direnme konusunda daha da kararlı hale geldiğini söyledi. İran lideri, "Şüphesiz İran ve bölgede özgürlük isteyen diğer ülkeler Süleymani'nin intikamını alacaktır" dedi.
İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi toplanacak
Fars haber ajansına konuşan sözcü Keyvan Kosravi, İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nin ilerleyen saatlerde bir araya geleceğini bildirdi. Kosravi, yapılacak olağanüstü toplantıda Süleymani'nin öldürüldüğü saldırının görüşüleceğini ifade etti.
Hamaney'den ilk açıklama
İran'ın dini lideri Ali Hamaney, "Süleymani'yi öldüren suçluları sert bir intikam bekliyor" dedikten sonra "Süleymani'nin ölümü bölgede ABD ile İsrail'e karşı motivasyonu ve direnişi iki katına çıkartacak" diye konuştu. Hamaney, ülkede üç günlük yas ilân etti.
ABD Dışişleri Bakanı Pompeo: Iraklılar sokakta dans ediyor
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Irak'ta dev bir bayrakla yürüyen kalabalığın görüntülerini paylaşarak, "Iraklılar sokak özgürlük için dans ediyor, General Süleymani'nin artık hayatta olmamasına minnettarlar" yazdı.
Joe Biden: Kibrit kutusuna dinamit atıldı
ABD eski Başkan Yardımcısı ve 2020 Demokrat Başkan aday adayı Joe Biden açıklamasında, "Hiçbir ABD'li Kasım Süleymani'nin ardından yas tutmayacaktır. O yaptıkları sebebiyle yargılanmayı hak etti" derken, "Bu durum, zaten tehlikeli bir bölgede gerilimi daha çok tırmandıracak bir hamle yapıldığı gerçeğini değiştirmiyor" ifadelerini kullandı. Biden, "Başkan Trump kav kutusuna dinamit attı ve ABD hakına bir açıklama borçlu" derken, "Orta Doğu'da büyük bir çatışma başlatmanın kıyısında olabiliriz" dedi.
Pelosi: Hükümet, Kongre'den onay almadı
ABD'de yasama organı olan Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nin Başkanı Nancy Pelosi, Süleymani'yi öldüren ABD hava operasyonu için Kongre'den onay alınmadığını duyurdu. "Yönetim bugün 'Asker Güç Kullanma Onayı' (AUMF) almadan İran'a hava saldırısı düzenledi. Daha da ötesi bu hamle Kongre'ye danışılmadan yapıldı" diyen Pelosi, "Kongre'nin tamamı bu ciddi durumla ilgili hemen bilgilendirilmeli" açıklamasında bulundu. Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot Engel de Kongre'den onay alınmamasına tepki göstererek, "Yasa, Başkan'ın ABD'yi dikkatlice düşünülmemiş savaşlara sokmasını önlemek için bildirim gerektiriyor" ifadelerini kullandı.
Bernie Sanders:Trump sonsuz savaşlara son verme sözü verdi, ancak bu hamlesi bizi başka bir savaşın yoluna soktu
Bağımsız Vermont Senatörü ve Demokrat Başkan aday adayı Bernie Sanders da karara tepki göstererek, "Trump'ın gerilimi tehlikeli biçimde yükseltmesi bizi felaket bir savaşa doğru götürüyor. Bu savaş sayısı cana ve katrilyonlarca dolara mal olabilir. Trump sonsuz savaşlara son verme sözü verdi, ancak bu hamlesi bizi başka bir savaşın yoluna soktu" yazdı.
Rusya: Bölgede gerilim tırmanacak
RIA ajansının aktardığına göre Rusya Dışişleri Bakanlığı, Süleymani'nin ölümünün bölgedeki gerilimi artıracağını ifade etti.
ABD ve Hollanda'dan Irak'taki vatandaşlarına çağrı: Ülkeyi terk edin
Kısa süre önce protestocular tarafından kuşatılan ABD Bağdat Büyükelçiliği, Süleymani ve El Mühendis'in öldürüldüğü hava saldırısından saatler sonra Irak'taki vatandaşlarına ülkeyi terk etme çağrısında bulundu. Yayınlanan uyarıda Irak'taki ABD'lilerin "mümkünse hava yoluyla, değilse karadan başka ülkelere geçerek" ülkeyi terk etmeleri söylendi.
Hollanda da bütün vatandaşlarına ülkeyi terk etme çağrısında bulundu.
Büyükelçilik kuşatılmıştı
ABD'nin Bağdat'taki büyükelçiliği geçen günlerde İran destekçisi protestocular tarafından sarılmıştı. Büyükelçiliğin etrafındaki kuşatma İran'a yakınlığıyla bilinen çoğunluğunu Iraklı Şii milis güçlerin oluşturduğu Haşdi Şabi'nin (Gönüllü Halk Güçleri) çağrısıyla sona ermişti.
Fransa'dan açıklama
Fransa'nın Avrupa'yla İlişkilerden Sorumlu Bakanı Amelie de Montchalin, Süleymani'nin ölümüyle ilgili yaptığı açıklamada "Bu sabah, çok daha tehlikeli hale gelmiş bir dünyaya uyandık” dedi ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un en kısa sürede bölgedeki güçlerle görüş alışverişi yapacağını söyledi.
Pompeo: Gerilimi azaltmaya bağlılığımız sürüyor
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD'nin bölgede gerilimi azaltmaya bağlılığının devam ettiğini ancak kendini savunmaya da hazır olduğunu ifade etti.
ABD Başkanı Donald Trump, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin bir ABD hava saldırısında öldürülmesinin ardından yaptığı ilk açıklamada, "İran asla bir savaş kazanmadı, ancak hiçbir müzakereyi kaybetmedi" ifadelerini kullandı.
Kaynak T24
