KHK ile kişilerin ihracı bir devlet işlemidir, ihraç olunan da ilgili kişidir.
İhraç listelerini içeren KHK düzenlemelerinde anayasanın bu hükmüne uyulmamış, kanun yolları, başvurulacak merciler ve başvuru süreleri gösterilmediği için iç hukukta bir yargı yolunun sırf bu nedenle bulunmadığını söylemek mümkün.
Nitekim ihraç KHK’lerinde başvurulacak merci gösterilmediği için ihraçlara karşı başvurulacak merci konusunda tereddütler oluşmuş, akademisyenler ve hukukçular yargı yolu konusunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir.
Hukukçular arasındaki bu tartışma nedeniyle bir kısım başvurucu görev yerindeki idare mahkemesine başvururken diğerleri Danıştay’a başvurmuştur. Sonuç olarak hem idare mahkemeleri, hem de Danıştay görevli olmadıklarına karar vermiştir. Gidilecek yargı yolunda oluşan bu tereddütler iç hukukta yargı yolunun bulunmadığının diğer bir önemli kanıtıdır.
Son olarak da Anayasa Mahkemesi CHP’nin iptal başvurularında verdiği kararda mahkemenin hiçbir şekilde KHK’ler konusunu görüşemeyeceğine hükmetmiştir.
Başvurunun reddi ve sonuçları
AİHM’in iç hukuk yolları tüketilmediği gerekçesi ile veya başvurudan sonra ilgili devletin iç hukukta yargı yolu ihdas etmesi halinde başvuruyu ret edebilir. Nitekim yeni bir KHK ile ihraç edilenler için yargı yolu getirilmesi düşünülmektedir.
Risk yok
Her iki durumda; iç hukuk kanun yollarının tüketilmediği veya sonradan iç hukuk kanun yolunun oluştuğu gerekçesi ile başvurunun ret edilmesi halinde başvurucu iç hukuk yargı yollarını tükettikten sonra yeniden AİHM’e başvurabilir. Bu nedenlerle AİHM’e erken başvurunun herhangi bir riski bulunmamaktadır.
AİHM’e erken başvurmanın sağlayacağı avantaj
Mevcut uygulamalar nedeniyle iç hukuk yargı yolları umutsuz görünmektedir. Bu nedenle AİHM’e yapılacak yoğun erken başvurular kısa zamanda sonuca gidilmesinin yolunu açabilir.
Gecikmeden başvuru yapılması gerekir.
İç hukuk yolları yok sayıldığında AİHM’e son başvuru tarihi 1 Eylül'de yayınlanan 672 sayılı KHK için 31 Aralık 2016 dır. Diğer KHK'ler için yayımı tarihinden itibaren 4 aydır. Başvurular için şimdiden itibaren kalan süre çok azdır. Bu nedenle erken başvuruya karar verenlerin vakit kaybetmeden harekete geçmesi gerekir.
Rahmi Ofluoğlu
Avukat