AKP-MHP iktidarının hedefindeki kurumlardan Anayasa Mahkemesi (AYM), Eylül 2012 ile Eylül 2020 arasındaki bireysel başvuru istatistiklerini yayımladı.
Buna göre, bireysel başvuruların Fethullahçı yapının darbe girişiminde bulunduğu ve akabinde hükümet tarafından OHAL’in ilan edildiği 2016 yılında patlama yaptığı, sonraki yıllarda da önceki yıllara kıyasla hayli arttığı görüldü.
2012’de bin 342, 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 olan bireysel başvuru sayısı, 2016 yılında 80 bin 756’ya fırladı. Daha sonraki yıllarda ise sırasıyla 40 bin 530, 38 bin 186, 42 bin 971, 2020’nin Eylül ayı itibarıyla ise 30 bin 584 oldu.
YÜZDE 90’INA ‘KABUL EDİLEMEZLİK’ KARARI
2012 yılından Eylül 2020’ye kadar Yüksek Mahkeme’ye toplamda 285 bin 220 başvuru yapıldı. Bu başvurulardan 244 bin 743’ü sonuçlandırılırken, başvuruları karşılama oranı yüzde 85 olarak kayda geçti. Ancak AYM, başvuruların yüzde 90’ını, yani 220 bin 202’sini, ‘kabul edilemezlik’ şeklinde sonuçlandırdı.
İncelemesi devam eden (derdest) dosyalarda ise 2020 yüzde 55,1’lik oranla ilk sırada yer aldı. 2020’deki 22 bin 291 dosya henüz nihayetlendirilmedi. 2019’dan 12 bin 177, 2018’den 4 bin 516, 2017’den ise bin dosya henüz sonuçlandırılmadı.
ESASTAN İNCELENEN DOSYALARDA ÇARPICI SONUÇ
Başvuruların sadece yüzde 0,3’ünde ise hak ihlali olmadığı yönünde karar verilirken, yüzde 4,3’ünde (10 bin 428’inde) en bir hakkın ihlal edildiğine hükmedildi.
10 bin 428 hak ihlali kararı, esastan incelenen 11 bin 124 dosya baz alınarak hesaplandığında ise çarpıcı bir sonuç ortaya çıktı. AYM, esastan incelediği dosyaların 93,7’sinde hak ihlali kararı verdi.
İhlal kararı oranlarının yıllara göre dağılımına bakıldığında, 2018 yılı yüzde 21’le zirvede yer aldı. 2018’de toplam 2 bin 167 ihlal kararı verildi. 2020’de ise henüz eylül ayı itibarıyla hak ihlali payı yüzde 20 olarak gerçekleşti.
ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ İLK SIRADA
İhlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımında ise adil yargılanma hakkının açık farkla ilk sırada yer alması dikkat çekti. İhlal kararlarının yüzdesel dağılımında ilk 5 sıra şu şekilde:
Adil yargılama hakkı: Yüzde 55 (5 bin 884)
Mülkiyet hakkı: Yüzde 25,9 (2 bin 758)
İfade özgürlüğü: Yüzde 5,7 (603)
Kötü muamele yasağı: Yüzde 3,4 (358)
Özel hayatın korunması hakkı: Yüzde 2,7 (288)
DİN ÖZGÜRLÜĞÜ KONUSUNDA SADECE 8 İHLAL
Ayrıca toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı konusunda 117, örgütlenme özgürlüğü konusunda 66 hak ihlali kararı verildi. ‘Din ve vicdan özgürlüğünün korunması’ konusundaki hak ihlallerinin oranı ise yüzde 0.1 oldu. 10 bin 652 hak ihlali kararı içinde sadece 8’i din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili.
Hak ve özgürlüklerle ilgili ihlallerin yıllara göre dağılımında, 2018 yılı yüzde 21, 2020 yılı (eylüle kadar) yüzde 19’la öne çıktı. Bu konuda göze çarpan bir başka dönem de 2015 oldu. Hak ve özgürlüklerle ilgili ihlal kararlarının yüzde 17’si, 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinin yapıldığı 2015’te verildi.
https://www.birgun.net/
