İşten çıkarma yasağının olduğu bu süreçte patronlar ya çalışan başına 2943 TL'lik cezayı göze alarak personel çıkardı veya binlerce çalışan 'ahlak ve iyi niyet' kurallarına aykırı davrandı. İşten uzun süre önce çıkarılmış ve başvuru koşullarını sağlamayan vatandaşların da İşkur kapısına gitmiş olabileceği düşünülüyor. Nisan ayında işten çıkarılanların bir kısmı da işsizlik maaşı başvurusu yapmış olabilir. İşsizlik sigortası fonundan ödeme yapılan vatandaş sayısı ise 5 milyonu aştı.
İşten çıkarma belli istisnalar dışında 17 Nisan 2020 tarihinde üç ay süre ile yasaklanmasına rağmen işsizlik maaşına başvuran kişi sayısının mayıs ayında 102 bin kişi artması dikkat çekti. İşten çıkarma yasağında istisna durumlar var. Örneğin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II. Maddesinde göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler gerekçesiyle işçi kovulabiliyor.
BRÜT ASGARİ ÜCRET CEZASI VAR
Bu maddeye aykırı olarak işten çıkarma yapan patrona ise sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında (2943 TL) idari para cezası veriliyor.
GENELDE İLK AYDA BAŞVURULUYOR
İşsizlik maaşı alabilmek için hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İşkur'a başvurmak gerekmekte. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmekte. İşsizlik maaşı 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün için ödeniyor. İşsizlik maaşı 1,168 TL ila 2,336 TL arasında değişiyor.
Öte yandan İşkur tarafından yayımlanan İşsizlik Sigortası Fonu Mayıs Bülteni verilerine göre ise Mayıs’ta fondan ödeme yapılan çalışan sayısı 5 milyonu aştı.
Fon’dan mayısta 530 bin 15 kişiye toplamda 656 milyon 460 bin TL işsizlik sigortası ödemesi yapıldı. Bu kalemde kişi başı net ödeme 1.239 TL oldu. Mayıs’ta 102 bin 187 kişi işsizlik maaşı için başvuruda bulunurken, bu kişilerden sadece 16 bin 427’si olumlu yanıt aldı.
“Ücretsiz izin” düzenlemesini hükümet “işten çıkarma yasağı” olarak duyursa da işten çıkarma sonrası yapılabilen işsizlik maaşı başvuruları devam etti.
3 MİLYON KİŞİYE KISA ÇALIŞMA ÖDEMESİ
Fon’dan mayısta 3 milyon 91 bin 402 kişiye toplamda 5 milyar 154 milyon TL’lik kısa çalışma ödemesi yapıldı. Bu kalemde kişi başı net ödeme 1.666 TL oldu.
Nisan ve mayıs dönemlerinde ücretsiz izne çıkarılan ya da kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayan 1 milyon 358 bin 375 kişiye toplamda 1 milyar 701 milyon TL’lik “nakdi ücret desteği” ödemesi yapıldı. Bu kalemde kişi başı ortalama ödeme 1.253 TL oldu.
Kısa çalışma ve nakdi ücret desteği ödemeleri, corona virüsü salgını döneminde kullanılan temel destek ödemeleri oldu.
Yarım çalışma, ücret garanti fonu, aktif iş gücü programları ve işbaşı eğitim programları kapsamında yapılanlarla birlikte mayısta Fon’dan ödeme yapılan kişi sayısı 5 milyonu aştı.
FONDAN TEŞVİKLERE DEVAM
Bu dönemde ayrıca patronlara 1 milyar 865 milyon TL’lik “teşvik ve destek” ödemesi yapıldı.
2019 sonunda toplam 131 milyar 541 milyon TL olan fon varlığı, 9 Haziran 2020 tarihi itibarıyla 119 milyar 959 milyon TL’ye geriledi.
https://www.sozcu.com.tr/