Muhalefet ile uzmanların karşı çıktığı sosyal medya kuruluşlarına yeni yükümlülükler ve yaptırımlar getiren yasal düzenleme TBMM Adalet Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi.
Sosyal medyaya ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifiyle İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'a 'sosyal ağ sağlayıcı' şeklinde yeni bir tanımlama getiriliyor.
Teklifle, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'a 'sosyal ağ sağlayıcı' şeklinde yeni bir tanımlama getiriliyor.
Bu kapsamda kullanıcıların internet ortamında sosyal etkileşim amacıyla metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, sosyal ağ sağlayıcı olarak tanımlanacak.
Teklifte yer alan düzenlemelerden öne çıkanlar şöyle:
► Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, en az 1 kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirleyecek. Sosyal ağ sağlayıcı, bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) bildirecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türkiye yurttaşı olması zorunlu olacak.
► Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, BTK tarafından bildirimde bulunulacak. Bildirimden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde sosyal ağ sağlayıcıya BTK Başkanı tarafından 10 milyon lira idari para cezası verilecek. Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 30 milyon lira daha idari para cezası verilecek.
REKLAM YASAĞI VE BANT GENİŞLİĞİNİN DARALTILMASI
► Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Başvurunun kabulüne ilişkin hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek.
► Hakim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK'ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek.
48 SAAT İÇİNDE CEVAP ZORUNLULUĞU
► Kullanıcıların kişilik haklarının ihlali durumunda ise 48 saat kuralı uygulanacak. Sosyal ağ sağlayıcıdan 48 saat içinde bir cevap gelmezse o sosyal ağ merkezine 5 milyon TL ceza kesilecek. Bu yerine getirilmezse 10 milyon idari ceza uygulanacak.
► BTK Başkanı tarafından, sosyal ağ sağlayıcıya 'içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi' ile 'özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başvurusuna 48 saat içinde cevap vermemesi halinde 5 milyon lira, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarını uygulamaması halinde ise 10 milyon lira idari para cezası verilecek.
► Sosyal ağ sağlayıcılar hakkında 'erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi' ile 'gecikmesinde sakınca bulunan hallerde içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi' kapsamında verilecek idari para cezaları 1 milyon lira, 'erişimin engellenmesi kararı ve yerine getirilmesi' ile 'içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi' kapsamında verilecek adli para cezaları ise 50 bin gün olarak verilecek. Söz konusu ihlallerin 1 yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanacak.
► Sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarını uygulayacak. Ayrıca 'içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi' ile 'özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başvurularına ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe raporları 6 aylık dönemlerle BTK'ye bildirecek. Sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacak.
SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARINA 3 AYLIK SÜRE
► Sosyal ağ sağlayıcılar, 'içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi' ile 'özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başvurusuna 48 saat içinde cevap verilmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek için 3 ay içinde gerekli çalışmaları tamamlayacak.
► Sosyal ağ sağlayıcılar ayrıca 'içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi' ile 'özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi' başvurusu uyarınca hazırlayacakları ilk raporlarını, 2021 yılının Ocak ayında BTK'ye bildirecek ve internet sitesinde yayınlayacak.
MUHALEFET KARŞI ÇIKIYOR
Sosyal medya düzenlemelerin yer aldığı teklifi görüşmelerinde muhalefet partileri söz konusu teklife tepki gösterdi. CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, teklife ilişkin yaptığı açıklamada, "İçerik çıkarma düzenlemesi kabul edildiğinde bu AKP'nin FETÖ'yü besleyip büyüttüğü günleri anlatan bu fotoğraflar rahatlıkla sosyal mecralardan silinebilecek. Yine yer sağlayıcılara, yani platformlara yönelik tazminat sorumluluğu getirilmektedir. Öncelikle böyle bir sorumluluk internet düzenlemelerinin genel prensibi olan yer sağlayıcının içerikten sorumlu olmaması sebebiyle 5651 sayılı Kanun sistematiği ile bağdaşmamaktadır. Kaldı ki bu tazminat korkusu platformlar üzerinde büyük bir baskı unsuru yaratacak, ifade özgürlüğünü ortadan kaldıracaktır. Amaçlanan, muhalefet her sesin kesildiği, salt yandaşların, içi boş övgü cümlelerinin sarf edilebildiği bir alan yaratmak" ifadelerini kullandı.
Görüşmelerde milletvekillerinin açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"UNUTULMAK İSTENEN İKTİDARIN YOLSUZLUK VE USULSÜZLÜKLERİ"
CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre: Bu konu çok önemli. İçeriğin çıkarılması kararı en saat dört saat içinde yerine getirilmesi hükmü getiriliyor. İçeriklerin adresleri, arama motorlarından silinecek. Vatandaşın unutulma hakkı ile yakından uzaktan ilgisi var mı? Burada asıl unutulmak istenen, iktidarın siyasi geçmişi, yolsuzluk ve usulsüzlüklerdir. Bu madde iktidarın unutturmak istediği tüm içeriklerin silinmesine yol açabilir. AKP, FETÖ diye arandığında birçok şey çıkabilir. Bu geçerse geriye hiçbir şey çıkmayacak.
"İLK AKLA GELEN SANSÜR OLDU"
HPD Batman Milletvekili Mehmet Ruştu Tiryaki: Hakaret ve küfürleri gerekçe göstererek sosyal ağların sınırlandırılması hatta bant daraltmayla fiilen ülkemiz açısından sosyal medya platformlarının kapatılması ülkemizin demokrasisine hiçbir katkı sunmayacağı çok açık. Sosyal medya düzenlemesinin tartışılmaya başlandığı gün vatandaşların aklına gelen ilk şey, sansür oldu. Kimse bunun, ülkenin demokrasisine bir katkı sunacağını düşünmedi.
"KİŞİLERİN VERİLERİ CİDDİ MÜDAHALE İLE KARŞI KARŞIYA KALACAK"
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç: Kişilerin verileri ciddi şekilde müdahale ile karşı karşıya kalacak. Bu kadar hızlı şekilde getirilen kanun, temel ceza yasalarına, Anayasa’ya ve uluslararası hukuka aykırı olabilir.
Kaynak: https://www.birgun.net/haber/sosyal-medyaya-sansur-duzenlemesi-teklifte-neler-var-309451
