Avukatlık Yasamızın günümüz koşullarındaki yetersizliklerini, boşluklarını, uygulamada neden olduğu çelişkileri yıllardır yazdık, tartıştık, çeşitli öneri taslakları hazırladık ancak istenilen düzeyde yeni bir yasa hazırlanamadı. Kolay kolay da hazırlanacak gibi gözükmüyor. Sorunlar günlük çözümlerle halının altına süpürülüp meslektaşlar memnun edilmeye çalışılıyor.
Yasamızdaki çelişkilerden belki de en önemlisi, barolar ile Türkiye Barolar Birliği’nin seçimli genel kurul sürelerindeki farklılıktır. Baro genel kurullarının iki yılda bir toplanmasına karşılık Türkiye Barolar Birliği seçimli genel kurulu dört yılda bir toplanmaktadır. Böylelikle Türkiye Barolar Birliği’nin bir seçim döneminde, barolar iki genel kurul yaşamakta ve Türkiye Barolar Birliği delegeleri dört yıllık dönemde iki kez yenilenmektedir.
Bu fiili durumu Birlik organlarına ancak delegelerin seçilebileceğine ilişkin yasa hükmü ile birlikte değerlendirdiğimizde yıllardır nasıl bir çelişki yumağı içinde yaşadığımız ortaya çıkmaktadır.
Nedir bu çelişkiler?
- Delege sıfatı ile katıldığı Türkiye Barolar Birliği genel kurulunda birlik organlarına seçilip daha sonra yeniden delege seçilemeyenler organlardaki görevlerini dört yıl sürdürmektedirler.
- Türkiye Barolar Birliği genel kuruluna seçilmiş delegeler ile doğal delege durumundaki birlik başkanlığı yapmış ve yapmakta olanların katılabileceğine ilişkin yasa hükmüne karşın yönetim kurulunun delege sıfatını kaybetmiş üyeleri de genel kurula katılabilmektedir.
- Yönetim, disiplin ve denetim kurullarında boşalma olması durumunda yeniden delege seçilip seçilmediğine bakılmaksızın yedek üyeler sırası ile çağrılmaktadır.
- Bu uygulama ile delege sıfatını kaybetmiş üyeler kurullarda önemli sayıya ulaşabilmektedir.
Bu çelişkilerin yarattığı hukuksal sakıncalar bütün eleştirilere karşın yıllardır
görmezden gelinmiştir. Bu uygulama sürdürülürken tek dayanak da kurulların görev süresini dört yıl olarak belirleyen yasa hükmü olmuştur. Bu anlayışa göre yeniden delege seçilip seçilmemenin önemi yoktur, dört yıllık görev süresi tamamlanmalıdır. Bu kural yedek üyeler için de geçerlidir.
Bu sonuca yasanın “lafzi” yorumu ile ulaşılmaktadır. Oysa, kendi barolarının
genel kurullarından delege olarak göreve devam için aday olmuş ancak seçilememiş, sonuçta temsil kabiliyetini kaybetmiş üyelerden oluşan kurulların meslek kamuoyundaki etkinliği zedelenmektedir.
Bu uygulama yedek üyeler ile daha da sakıncalı sonuçlar yaratmaktadır. Yeniden delege seçilemeyen yedek üye, delege sıfatını koruyanı varken sıradaki önceliği nedeni ile asıl üyeliğe çağrılmakta, delege sıfatının kaybının yedek üyeliği de kaybettireceği değerlendirilmemektedir.
Avukatlık Yasası değişikliği ufukta gözükmediğine göre, Türkiye Barolar Birliği kurullarının oluşumunu ve kararlarını tartışılır hale getiren bu uygulamanın herkesin üzerinde anlaşacağı ortak bir çözüme kavuşturulması gerekir.20.3.2011
AVUKATLIK YASASI’NIN İLGİLİ MADDELERİ
Baro genel kurulu:
Olağan toplantı:
Madde 82 –
“Genel kurul iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine gündemindeki maddeleri görüşmek üzere toplanır.”
Türkiye Barolar Birliği genel kurulu:
Kuruluşu:
Madde 114 - “Türkiye Barolar Birliğinin en yüksek organı Genel Kuruldur.
Genel Kurul, baroların avukatlıkta en az on yıl kıdemi olan üyeleri arasından gizli oyla seçecekleri ikişer delege ile kurulur. Görevde bulunan baro başkanları ile Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı yapmış ve yapmakta olan avukatlar, Birlik Genel Kurulunun doğal üyesidirler, oylamalara katılma, seçme ve seçilme hakları vardır.
Avukat sayısı yüzden fazla olan barolar, yüzden sonraki her üçyüz üye için ayrıca birer delege seçerler.
Barolarca aynı sayıda yedek üyeler seçilir. Delegeler, her baronun olağan genel kurul toplantısında iki yıl için seçilirler.”
Toplantılar:
Madde 115 – “Birlik Genel Kurulu iki yılda bir evvelki genel kurulun tayin edeceği zaman ve yerde olağan toplantısını yapar.Ancak, seçimli Genel Kurul toplantıları Ankara’da yapılır.”
Türkiye Barolar Birliği yönetim kurulu:
Kuruluşu:
Madde 118 – “Birlik yönetim kurulu, birlik başkanı ile, birlik genel kurulu tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilen on üyeden kurulur. Ayrıca on yedek üye seçilir.”
Seçim dönemi:
Madde 119 – “Birlik Yönetim Kurulunun görev süresi dört yıldır. Süresi dolan Birlik Yönetim Kuruluna mensup üyeler yeniden seçilebilirler.”
Türkiye Barolar Birliği disiplin kurulu:
Kuruluşu:
Madde 129 – “Birlik Disiplin Kurulu, Birlik Genel Kurulu tarafından kendi üyeleri arasından gizli oyla seçilen yedi üyeden kurulur. Ayrıca yedi yedek üye seçilir.”
Seçim dönemi:
Madde 130 – “Birlik Disiplin Kurulu üyeleri dört yıl için seçilirler. Süresi dolan üye yeniden üye seçilebilir.”
Türkiye Barolar Birliği denetleme kurulu:
Kuruluşu ve görevi:
Madde 133 – “Birlik Genel Kurulu, Birliğin mali işlemlerini denetlemek üzere, dört yıl için kendi üyeleri arasından üç asıl ve üç yedek denetçi seçer.”