Avukatların giydiği cübbelerin renklerini incelemekten önce, tarihte avukatların neden cübbe giydiklerine bakmak gerekir.
Avukat Cübbesi Tarihi
Tarihte avukatların cübbe giymeleri konusunda bir çok süreç olduğunu görebiliyoruz. Roma döneminden kalma bir uygulama olarak görülmektedir. Bunun sebebi o dönemde avukatların şehir şehir gezip hakkını kazanma mücadelesi veren insanlara yardımcı olma ve bu yaptıkları ile avukatların egemen sınıfın dikkatini çekerek göze batması, daha kolay ayırt edilebilmeleri için siyah cübbe zorunlu hale gelmiştir.
Bir diğer bilinen tarihi olay ise, Prusya Karalı I. Friedrich Wilhelm tarafından verilen buyruktur; Avukatların dizlerinin altına kadar gelen yünlü siyah paltolar giymelerini ciddi bir şekilde buyuruyor ve emrediyoruz, bu hergelelerin ( Almancası: Spitzbube, hergele, yankesici, hırsız ve afacan çocuk anlamlarına geliyor) uzak mesafeden bile tanınması için. Kral Wilhelmin kast ettiği palto sonradan ‘Robe’(cübbe) diye adlandırılmış. Alman avukatlar o zamandan beri bu siyah cübbeleri giyiyor,
Yine Avrupa ‘dan bir örnek verecek olursak, Fransa ve İngiltere; avukatlar 1574-1715 tarihleri arasında lonca olarak örgütlenmişler ve kamu şövalyeleri olarak nitelendirilmiştir. Loncaya kabul edilmeden mesleği icra etmek yasaktı. Ve localar ayrıcalıklı kurumlardı. Mesleğe kabul yemini, baroya takdim gibi ritüeller ve peruk, cübbe gibi simgeler hep lonca döneminde ortaya çıkmış kurum ve ayrıcalık işaretleridir.
Türkiye’de de avukat cübbeleri ile ilgili Türkiye Barolar Birliği meslek kurallarında yazılı olarak madde bulunmaktadır. Yani Türkiye’de de avukatlar tek tip cubbe giyimi ile zorunlu tutulmuşladır. Maddede avukatların mesleklerini icra ederken nasıl giyinmeleri gerektiğini belirleyen kıstaslar bulunmaktadır. Türkiye Barolar Birliği meslek kuralları çerçevesinde yer alan avukat cübbesi ve avukat giyimi aşağıdaki ifade ile nitelendirilmiştir.
İngiliz Avukat Cübbesi
Avukatlar ve avukat stajyerleri, mesleğe yaraşır bir kılık ve kıyafetle, başları açık olarak mahkemelerde görev yaparlar. Duruşmalara, Türkiye Barolar Birliği ’nce şekli saptanmış cübbe ile ve temiz bir kıyafetle çıkarlar. Erkek avukatlar, iklim ve mevsim koşullarının elverdiği ölçüde kravat takarlar.
Avukat cübbesi hem renkleri hem de şekli itibari ile bir çok anlam taşır. Şekli ve renkleri ile hukuk tarihinden bu yana avukatların sahip olması gereken bir çok ifadeyi içinde barındırır. Çoğu avukatın ve hukuk dünyasında hizmet veren kişi avukat cübbesinin neden önem arz ettiğini iyi bilir. Ancak zaman içerisinde unutulmuş veya yeni öğrenmek isteyen için avukat cübbesi özelliklerini ve avukat cübbesinin neleri temsil ettiğini kısaca sıralayalım.
Kendine ait şekli, rengi olan cübbeyi renkleri ve şekliyle manasını anlamak gerekir. Cübbede bulunan yeşil kısım hukuk davalarını, kırmızı kısım ise ceza davalarını temsil eder. Avukat cübbesi renkleri hakkında aklınıza bir çok soru takılabilir. Örneğin; avukat cübbesi neden siyah ? Avukat cübbesi siyah olmasının sebebi, siyah renginin içinde hiç bir rengi bulundurmaması ve yüzyıllardır gelişmiş olan algıda adaleti temsil etmesidir. Bu sebeple avukat cübbesi, siyah rengin ağırlını ve yoğunluğunu rahatlıkla tespit edebiliriz. Peki sizce neden siyah adaleti temsil etmektedir. Bütün renkler karıştırıldığında siyah elde edilir. Yani renler siyah içinde erimiştir. Siyah cübbede adaleti temsil eder. Yani her şey adalet içinde erir.
Avukat Cübbesinde Neden Düğme Yok ?
Cübbelerde dikkat çeken tek özellik renkleri ve siyah ağırlıklı olması değildir. Yargı kamu hizmeti olduğu için cübbenin cebi yoktur. Ve cübbede düğmenin olmaması ise, yargının kimseden emir almadığı, bağımsız olduğu ve kimsenin önünde iliklenmesin şeklinde düşünceleri desteklemektedir.
Hakim ve Savcıların Cübbelerindeki Renk Farklılıkları Hangi Anlamları İçerir ?
Hakim ve savcıların cübbelerindeki renk farklılıkları baktıkları mahkeme alanına göre farklılık göstermektedir. Ceza mahkemelerindeki hakimler ve savcılar kırmızı; hukuk mahkeme ve mercilerindeki hakimler yeşil; idari yargıdaki hakimler ise gri renkte astara sahip siyah cübbe giyerler.
Türkiye’de ve dünyada tek tip cübbe zorunluluğu olan ülkelerde asıl amaç; yargının bağımsız ve adalet odağında gerçekleştiğini görsellikte de belirtmektir.
Hukuki Haber
