Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan ayına ilişkin işgücü göstergelerini yayımladı. Bu göstergeler işsizlik oranı ve işsiz sayısını da kapsıyor ve önce bu iki göstergeye bakılıyor. Buna göre işsiz sayısı 3 milyon 77 bin, işsizlik oranı ise yüzde 12,8 olarak açıklandı. Fakat veriler uzmanlar tarafından sert tepkiyle karşılandı. Çünkü TÜİK’e göre Covid-19 salgınının ülke ekonomisinin temel gündemi olduğu Nisan ayında işsiz sayısı 2 ay öncekinden 382 bin daha azdı. İşsizlik oranı ise şubatta yüzde 13,6 iken nisanda yüzde 12,8 olarak açıklandı. TÜİK’in öne çıkardığı verilere göre Covid-19 işsizliğe “iyi” geldi.
Peki, bu trajikomik durum neden yaşandı? Nasıl oldu da TÜİK salgın döneminde işsizliği düşürebildi? Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Covid-19 salgını sürecinde istatistik verileri yayımlayan kurumlar için bir yönerge hazırladı. Yönergede özetle işsizlik hesabı yapılırken iş başında bulunulan saati ciddiye alın ve işsizlik tanımını genişletin dendi. Uzmanlara göreyse ILO revizyonuyla ikinci bir işsizlik hesabı yapılmalı ve kamuoyuna açıklanmalıydı. TÜİK bu yönergeyi ve uyarıları ciddiye almadı ve 1 yıl önce işsizliği nasıl hesaplıyorsa aynen hesaplamaya devam etti.
Peki, TÜİK manipülasyonu nasıl yaptı? Dün kamuoyuna açıklanan verilerin arka planına mercek tuttuk.
İŞSİZ SAYISI NASIL DÜŞTÜ?
TÜİK’e göre işsiz sayılmak için iş aramak gerekiyor. Kurum kendi sitesinde işsiz kişiyi şöyle tanımlıyor; “Kâr karşılığı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiç bir işte çalışmamış ve böyle bir iş ile bağlantısı da olmayan kişilerden iş aramak için son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaştaki fertler işsiz nüfusa dahildirler”
Bu tanıma göre işsiz sayılabilmek için son 4 hafta içinde herhangi bir kanaldan iş başvurusu yapmak gerekiyor. Yine de iş bulunamıyorsa bu kişi işsiz sayılıyor. TÜİK bu kişileri kendi yaptığı anketlerden yola çıkarak tahmin ediyor. İnsanların tokalaşmadığı, sokağa dahi çıkamadığı nisanda iş arayanların sayısı azaldığı için işsiz sayısı da azalmış görünüyor. Buna rağmen Nisan ayı itibariyle bu kişilerin sayısı 3 milyon 775 bin olarak tahmin edildi.
KAYIT DIŞI İSTİHDAM ORANI NASIL AZALDI?
TÜİK’in haber bülteninde öne çıkan bir diğer gelişme ise kayıt dışı istihdamın azalması oldu. Verilerin arka planı incelendiğinde işten atılanların büyük çoğunluğunun sigortasız çalışanlar olduğu görülüyor. Buna bir de sigortalı çalışanlar için “işten atma yasağı” eklenince istihdamın içinde sigortasız çalışanların payı azalıyor. TÜİK verilerine göre şubat ile nisan arasında geçen 2 ay içinde toplam istihdam yüzde 4 azaldı. Ancak sigortalı çalışanlardaki azalma yüzde 2 iken sigortasız çalışanlardaki azalma yüzde 8 oldu.
İSTİHDAM AZALIRKAN İŞSİZLİK NASIL ARTMADI?
2018’in Nisan ayında ülkede 29 milyon kişi istihdam ediliyordu. Bu sayı 15 yaş üstü nüfus yaklaşık 700 bin kişi artmasına rağmen 2019’un Nisan ayında 28 milyon 199 bine düştü. 1 yılda işinden olan 800 bin kişi 2019’da iş aramaya koyuldu ve işsiz sayısı rekor kırdı. 2018’in nisanında 3 milyon 86 bin kişi işsizdi. Bu sayı işinden olanların iş aramaya koyulduğu 2019’un Nisan ayında 4 milyon 202 bine yükseldi. Ancak sürekli iş başvurusu yapıp olumsuz yanıtlar alan milyonlar bir süre sonra iş aramaktan vazgeçmeye başladı. Böylece bu kişiler TÜİK’in haber bülteninde doğrudan bahsetmediği “iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar” grubuna eklendiler. Geçen yıl nisan ayında bu grubun sayısı 2 milyon 285 bindi. Bu sayı bu yıl 4 milyon 460 bine yükseldi. Ancak bu kişiler aktif olarak iş aramadıkları için TÜİK tarafından işsiz sayılmıyorlar.
Kaynak: https://www.birgun.net/haber/salgin-issizlige-iyi-geldi-307895
