AYLIK VE GELİRLERİN BİRLEŞMESİ-5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU
 
Hali hazırda uygulanmakta olan 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” 01.10.2008 yılında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun ile birlikte sosyal güvenlik hukukuna ilişkin birçok düzenleme getirilmiş ve çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Biz de yazımızda Kanun ile birlikte aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda ödemelerin ne şekilde yapılacağı konusunu ele alacağız. Belirtmek gerekir ki yazımızda 01.10.2008 tarihinden itibaren hak kazanılan aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda uygulanacak düzenlemelerden bahsedeceğiz. Yoksa bu tarihten öncesinde aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda uygulanacak hukuki düzenleme birleşen aylık ve gelirlere hak kazanıldığı tarihte yürürlükte bulunan yasal düzenlemelerdir.
 
Burada öncelikle aylık ve gelirleri tanımlamak gerekmektedir. Buna göre;
 
Gelir: İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi ifade eder.
 
Aylık: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile vazife malûllüğü halinde yapılan sürekli ödemeyi ifade eder.
 
5510 sayılı Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda;

       a) Uzun vadeli sigorta kollarından;

      1) Hem malûllük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,

      2) Malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı da aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı,


     3) Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, az olan aylığın yarısı,

    4) Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,

    5) Hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığı,


       6) Bu Kanuna göre vazife malûllüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife malûllüğüne hem de malûllük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malûllüğü aylığı, bunlardan hem vazife malûllüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi,

     7) Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de aylığa hak kazananlara tercih ettiği aylığı,
 
bağlanır.

      b) Kısa vadeli sigorta kollarından;

      1) Sürekli iş göremezlik geliriyle birlikte ölen eşinden dolayı da gelire hak kazanan eşe her iki geliri,

      2) Ana ve babadan ayrı ayrı gelire hak kazananlara, yüksek olan gelirin tamamı, az olanın yarısı,

     3) Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan gelirin tamamı, düşük olan gelirin yarısı,

     4) Hem eşinden, hem de ana ve/veya babasından ölüm gelirine hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak geliri,

     5) Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de gelire hak kazananlara tercih ettiği geliri,

     bağlanır.

     c) Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.

      Yukarıdaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.
 
Av. Erdoğan KAYA
www.gurselavukatlik.com