7542 SAYILI YASA KAPSAMINDA 30.03.2020 TARİHİNİN ÖNEMİ

7542 sayılı yasa ile 5275 sayılı kanuna getirilen Geçici 6. Maddesi uyarınca, istisna suçlar hariç olmak üzere, 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlarda; denetimli serbestlik süresi 3 yıl  ve yine aynı kanunun 107. Maddesinde yer alan istisna suçlar dışında kalan suçlar bakımından ½ koşullu salıverilme oranı uygulanacaktır.

Geçici 6. Madde uyarınca, 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi dört yıl olarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Hemen belirtmek gerekir ki, Geçici 6. Maddede yer alan denetimli serbestlik süresi ve koşullu salıverilme oranından faydalanabilmek için kişinin 30.03.2020 tarihinden önce suç işlemiş olması yeterli olup, verilen mahkumiyet kararının 30.03.2020 tarihinden sonra ki bir tarihte kesinleşmiş olması önemli değildir.

Örnek vermek gerekirse, hükümlü 30.03.2020 tarihinden önce istisna kapsamında olmayan bir suç işlediğinde ve hakkında 6 yıl veya  6 yıldan az olan hapis cezası verilmiş olduğunu kabul ettiğimizde, verilen mahkumiyet kararı 30.03.2020 tarihinden sonra kesinleşmiş olsa bile, 6 yıl hapis cezasına ½ koşullu salıverilme oranı uygulandığında, 3 yıl ve bu ortaya çıkan 3 yıldan, 3 yıllık denetimli süresi düşüldüğünde hükümlünün doğrudan tahliye olma imkanı ortaya çıkacaktır.

Nitekim, 30.03.2020 tarihinden önce işlenmiş olsa dahi, Geçici 6. Madde kapsamında  belirtilmiş olan istisna suçlar bakımından denetimli serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanacaktır. İstisna suçlar,

  • Kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83),

  • Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları,

  • Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu, (madde 87, fıkra iki, bent d),

  • İşkence suçu (madde 94 ve 95), eziyet suçu (madde 96),

  • Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105)

  • Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138),

  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu (madde 188)  

  • Devlet güvenliğine karşı suçlar

  • Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar

  • Milli savunmaya karşı suçlar devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk

  • 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar, istisna suç olarak düzenlenmiş ve bu kapsamda kalan suçlar bakımından denetim serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

5275 sayılı kanunun 107. Maddesinde yer alan istisna suçlar bakımından, ½ koşullu salıverilme oranı uygulanmayacak olup, aşağıda sayılan suçlar bakımından koşullu salıverilme oranı 2/3 olarak uygulanacaktır. İstisna suçlar;

  • Kasten öldürme suçlarından (81,82 ve 83. Madde) süreli hapis cezasına mahkum olanlar

  • Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan (TCK 87/2-d uyarınca yüzde sürekli değişikliğe sebep olan yaralama) süreli hapis cezasına mahkum olanlar

  • İşkence suçu (TCK 94,95) süreli hapis cezasına mahkum olanlar

  • Eziyet suçu (TCK 96) süreli hapis cezasına mahkum olanlar

  • Cinsel saldırı (TCK 102/2, hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK 104/2,3 , hariç) ve cinsel taciz (TCK 105) suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

  • Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan (TCK 102, 103, 104 ve 105) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,

Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan (TCK 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,

  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (TCK 188) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,

  • Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından (madde 326 ilâ 339) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar.

  • Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar(TCK 220)

  • Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar (3713 sayılı yasa kapsamında)

  • 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar için koşullu salıverilme oranı 2/3’ tür.

Yine 5275 sayılı yasanın 107/4. Maddesi uyarınca, aşağıda sayılanlar bakımından ise, ¾ koşullu salıverilme oranı uygulanmaya devam edecektir. Buna göre;

  • Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (TCK 102/2, 103, 104/2,3)

  • Uyuşturucu madde ticareti (TCK188)
  • 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında kalan suçlar bakımından, ½ koşullu salıverilme oranı aksine, ¾ koşullu salıverilme oranı uygulanacaktır.

30.03.2020 tarihinden sonra suç işleyenler bakımından ise, 5275 sayılı yasanın 105/A maddesinde ki düzenlemesi uyarınca, yukarıda detaylandırılan istisna suçlar hariç olmak kaydıyla, diğer suç tiplerinde uygulanacak olan koşullu salıverilme oranı ½ , denetimli serbestlik süresi ise 1 yıl olarak uygulanacaktır.

Örnek vermek gerekirse, kişi istisna suç haricinde olan bir suç işlediğinde ve buna istinaden yerel mahkemenin 6 yıl hapis cezası vermesi ve bu cezanın kesinleşmesi durumunda, ½ koşullu salıverilme oranı uygulandığında 3 yıl ve 3 yıldan 1 yıllık denetimli serbestlik süresi düşüldüğünde hükümlü 2 yıl cezaevinde yatması gerekecektir.

Tüm bu bilgiler ışığında, teşebbüs, olası kast, haksız tahrik, azmettirme ve yardım etme durumları hangi suç kapsamında değerlendiriliyorsa, değerlendirilen suçun koşullu salıverilme oranı ve denetimli serbestlik süresi geçerli olacaktır.

Örnek vermek gerekirse, kişi kasten adam öldürmeye teşebbüsten yargılanıp hapis cezası aldıysa, kasten adam öldürme suçunun koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik süresine tabi olarak hapis cezasının infazı sağlanacaktır.