İlk derece mahkemelerince(Asliye Ceza ve Ağır Ceza) verilen 5 yıl ve altı cezalar İstinafta(Bölge Adliye Ceza Dairesi) kesinleşmektedir.
CMK’da yapılan yeni değişiklikle bu kurala bazı istisnalar getirildi.
Buna göre miktarı ne olursa olsun aşağıdaki suçlar, yeni düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren temyiz edilebilecek:
1. Hakaret (madde 125, üçüncü fıkra),
2. Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit (madde 213),
3. Suç işlemeye tahrik (madde 214),
4. Suçu ve suçluyu övme (madde 215),
5. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama (madde 216),
6. Kanunlara uymamaya tahrik (madde 217),
7. Cumhurbaşkanına hakaret (madde 299),
8. Devletin egemenlik alametlerini aşağılama (madde 300),
9. Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama (madde 301),
10. Silahlı örgüt (madde 314),
11. Halkı askerlikten soğutma (madde 318), suçları. b) Terörle Mücadele Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci ve dördüncü fıkrası ile 7’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlar. c) Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 28 inci maddesinin birinci fıkrası, 31 inci maddesi ve 32’nci maddesinde yer alan suçlar.”
5 yıl ve altında olup kesinleşen cezalar
Yukarıdan sayılan suçlardan kesinleşen cezalar yeni düzenlemenin yayımlandığı tarihten itibaren on beş gün içinde talep etmek koşuluyla temyiz edilebilecek. Ceza infaz edilmekte ise tutukluluğunun devam edip etmeyeceği hükmü veren ilk derece mahkemesince değerlendirilecek.
Yeni düzenlemenin devam eden davalar yönünden iki önemli etkisi bulunmaktadır:
1-Cezalar İstinafta (Bölge Adliye Ceza Dairesin) kesinleşmeyecek, temyiz edilebilecek.
2-TUTUKLULIK
Söz konusu cezalar 5 yıl ve altında olduğundan tutuklu sanıklar açısından ceza kesinleşmeden infaz edilmiş olabilir. Soruşturma, ilk derecede ve Bölge Adliye Ceza Dairesinden geçen süreye bir de Yargıtay aşaması ekleneceğinden yargılama süresinin 5 yılı aşma ihtimali fazladır. Bu durumda tutuklama infaza dönüşmüş olacaktır. Bu nedenlerle CMK 100 ve ilgili diğer mevzuat gereği tutuklamanın kaldırılması gerekir.
Kesinleşen cezalar yönünden de aynı şekilde yeni düzenlemenin iki önemli etkisi olacaktır:
1-Temyiz,
2- Yeni düzenleme uyarınca kesinleşen hükmün temyizi halinde, tutukluluğun ilk derece mahkemesinde değerlendirilecek olması.
Burada da yargılama süresinin 5 yılı aşma ihtimalinin yüksek olması nedeniyle adli tedbir ile veya tedbirsiz tutuklu sanığın tahliyesine karar verilmesi gerekecektir.
Bugün TBMM’sinde kabul edilen ve CMK’da bazı değişiklikler yapan yasa daha çok FETÖ yargılamalarını ve FETÖ’dan tutuklu olanları olumlu olarak etkileyecektir.
