01.06.2005 Tarihinden sonra işlenmiş suçların cezalarının infaz ve deneme süreleri 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu’nun 107. ve 108. maddelerinde düzenlenmiştir.

İnfaz hukukunun temel amacından bahsederken sadece hapis cezalarının infazı gerçekleştirilmemiştir.Kanunun düzenlemesine göre infaz ve denetim sürelerini, suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek ve örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet halinde ve bunun dışında işlenen suçlardan dolayı mahkûmiyet halinde olmak üzere ikiye ayırarak incelemek gerekir.

            Gerek TCK’nın 314. maddesinde düzenlenen silahlı örgüt kurmak, yönetmek, üye olmak suçlarından ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan mahkûmiyet halinde, gerekse TCK’nın 220. maddesinde düzenlenen örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan mahkûmiyet halinde cezanın TCK’nın 58/9. maddesine göre mükerrerlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine hükmolunmasına karar verilmesi zorunlu olmaktadır.Bu halde de bu kişilerin cezalarının 5275 sayılı İnfaz Kanunu’nun 108. maddesine göre infaz edilmesi gerekmektedir.

            Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet halinde infaz ve denetim süreleri;

·         Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar, otuz altı yılını,

·         Müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar, otuz yılını,

·         Süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının, dörtte üçünü (3/4),

·         Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet halinde, kırk yılını,

·         Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet halinde, otuz dört yılını,

·         Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet halinde, en fazla kırk yılını,

·         Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet halinde, en fazla otuz dört yılını,

·         Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet halinde, en fazla otuz iki yılını,

Yukarıda belirtilen cezaların sürelerini sanıklar infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Koşullu salıverilen hükümlünün tabi tutulacağı denetim süresi, yukarıdaki fıkralara göre infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin yarısı kadardır; ancak süreli hapislerde hak ederek tahliye tarihini geçemez.

Bir hesaplama yapmak gerekirse: Açıklanan suçtan 2 yıl hapis cezası almış 18 yaşından büyük hükümlünün infaz ve deneme sürelerini hesaplarsak,

Hesaplama;365*2=730-4/3’u çıkarılır.

730/4=182,5 (lehe 183’e tamamlanır.)

730-183=547 gün cezaevinde geçirilecek süre.

Hükümlü 01.03.2006 da cezaevine alınırsa toplam 547 günü cezaevinde geçirerek 30.08.2007 tarihinde koşullu salıverilir.Hükümlünün bihakkın tahliye tarihi ise;01.03.2008’dir.Deneme evresi 547/2=273 gündür, bu da 29.05.2008 tarihine denk gelir; ancak deneme süresi hak ederek tahliye süresini geçemeyeceğinden deneme süresi bihakkın tahliye tarihi olan 01.03.2008 tarihinde son bulur.

Mahkûmiyet hükümleri kesinleşmedikçe infaz olunamaz. O halde infaz koşulu, mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesidir. Diğer bir deyişle koşul, kesin ya da kesinleşmiş bir hükmün varlığıdır.

5275 Sayılı Ceza İnfaz Kanunu’nun “Koşullu Salıverilme” başlıklı 107. maddesine göre, suç işlemek için örgüt kuran veya yöneten ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı hapis cezasına mahkûm olanların cezaları, diğer mahkûmlardan daha fazla bir sürenin, örneğin toplam hapis cezasının 2/3’ü yerine ¾ oranında bir sürenin cezaevinde geçirilmesi yoluyla infaz edilecektir.

İnfaz Kanunu’nun 107. maddenin 16. fıkrasında ise, bazı suçların bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde koşullu salıverme hükümlerinin uygulanmayacağı öngörülmüştür. Buna göre, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap, Dördüncü Kısım, “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet halinde, koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.


Av. Ahmet Hartavi