Belirsiz Alacak Davasının Reddinde Türk Borçlar Kanunu 158. Maddede Tanınan Ek Süreden Faydalanma Hakkı
Av. Elifgül Yalçın Yapargil, LL.M.
Yargıtay’ın yakın tarihli bir kararında[1] bu konu üzerinde durulmuş olduğundan konuyu aktarmak önem arz etmektedir.
Öncelikle Türk Borçlar Kanunun Davanın reddinde ek süre kenar başlıklı 158. maddesine bakmak gerekirse:
“Dava veya def’i; mahkemenin yetkili veya görevli olmaması ya da düzeltilebilecek bir yanlışlık yapılması yahut vaktinden önce açılmış olması nedeniyle reddedilmiş olup da o arada zamanaşımı veya hak düşürücü süre dolmuşsa, alacaklı altmış günlük ek süre içinde haklarını kullanabilir.”
Maddenin uygulanmasına anlamak açısından Yargıtay’ın görevsiz mahkemede açılan bir itirazın iptali davasına ilişkin kararına[2] bakabiliriz. Karara konu somut olayda borçlunun icra takibine itirazı alacaklıya 29.09.2011 tarihinde tebliğ edilmiştir. Alacaklının açtığı itirazın iptali davası ise görev yönünden reddedilmiştir. Davacı vekili bu kez tahkim yoluna gitmiş; ancak Hakem Heyetince ise yetkisizlik kararı verilmiş, bu defa bu davanın 27.09.2013 tarihinde 1 yıllık hak düşürücü süreden sonra açılmıştır. Bu durumda Yargıtay ancak davanın ek 60 günlük sürede açılıp açılmadığına ilişkin bir araştırma yapılmadan isin esasına girilerek karar verildiği gerekçesi ile mahkemenin kararını bozmuştur.
Madde metninde mahkemenin görevli ve yetkili olmaması nedeniyle davanın reddi durumuna bir sonuç bağlamışsa da Yargıtay hukuki yarar yokluğu durumunu da bu madde kapsamında değerlendirmiştir. Yukarıda bahsettiğimiz yakın tarihli kararına yansıyan olayda belirsiz alacak davası olarak açılan işçilik alacakları davası hukuki yarar yokluğun reddedilmiştir. Davacının alacakları yönünden zamanaşımı süresi dolmuştur. Yargıtay yaptığı incelemede hukuki yarar yokluğunun madde metninde yer alan “düzeltilebilir bir yanlışlık” olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini tartışmıştır. Yargıtay’a göre;
“Hukuki yarar yokluğu sebebi ile dava şartının eksik olması, yeni açılacak bir dava ile düzeltilebilir. Hukuki yarar yokluğu sebebi ile reddedilen davadan sonra aynı taleplerle açılacak davada, önceki dava maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.”
Yargıtay hukuki yarar yokluğunu düzeltilebilecek bir yanlış olarak kabul etmiştir. Bu sebeple, belirsiz alacak davası açmakta hukuki yarar bulunulmayan hallerde davanın hukuki yarar yokluğu sebebi ile usulden reddedilmesi halinde, aynı taleplerle açılan davada davacının 6098 sayılı Kanun’un 158. maddesinde düzenlenen ek süreden faydalanması gerektiği kabul edilmelidir.
