BAZI İDARİ PARA CEZALARINDA, İKİ AY İÇERİSİNE İKİ DEFA İNDİRİM YAPILDI.
I- GİRİŞ:
Bazı idari para cezalarında, iki ay içerisinde iki defa indirim yapıldı. Önce 26 Ocak 2012 tarihinde 6270 sayılı Kanunla dörtte bir oranına, daha sonra da 8 Mart 2012 tarihinde 6283 sayılı Kanunla onda bir oranına indirildi.
Sigortalının işten ayrılmasından itibaren 10 gün içinde işten ayrılma bildirgesi (İAB) ile internet ortamında SGK’na bildirilmemesi durumunda her bir işçi için uygulanmakta olan bir asgari ücret tutarındaki İdari Para Cezası, önce 26 Ocak 2012 tarihinde 6270 sayılı Kanunla dörtte biri oranına, daha sonra da 8 Mart 2012 tarihinde 6283 sayılı Kanunla yapılan bir düzenlemeyle, asgari ücretin onda biri oranına ( 88,00 Tl. ) indirildi.
Bu yazımızın konusu, işçilerin hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren 10 gün içinde internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemesi halinde işverenlere uygulanacak olan idari para cezası ile ilgili olarak yapılan son yasal değişikliğin neler olduğu olacaktır.
II- HİZMET AKDİ SONA EREN İŞÇİNİN 10 GÜN İÇİNDE KURUMA BİLDİRİMİ:
Hatırlanacağı gibi, 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 5. maddesiyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. maddesine eklenen ve 01.08.2009 tarihinden itibaren yürürlüğü giren (J) bendine göre, hizmet akdi sona eren sigortalıların işten ayrılış bildirgesi ile 10 gün içinde internet ortamında Kuruma bildirilmesi zorunluluğu ilk defa getirilmiş ve bu zorunluluğa uymayanlara bir aylık asgari ücret tutarında İdari Para Cezası öngörülmüştü.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (J) bendi ile Kanunun 4/a bendi kapsamında sigortalı olanların hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren işverenleri tarafından, 10 gün içinde, işten ayrılma bildirgesi ile internet ortamında Kuruma göndermeyenler hakkında, her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
III- İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİ İÇİN YAPILAN İLK İNDİRİM:
Daha sonra, 6270 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11. maddesiyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’un 102. maddesinin ikinci fıkrası; “mahkeme kararına, kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan bu değişikliği göre, yasal süresinde verilmeyen işten ayrılış bildirgesi için bazı istisnalar dışında daha önce uygulanmakta olan bir asgari ücret tutarındaki idari para cezaları, yasal verilme süresinin sona erdiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde Kuruma verilmiş olması ve tebliğ edilen idari para cezasının en geç tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilecektir. Peşin ödeme indirimi olarak bilinen 1/4 indirimle birlikte, tebliğ edilen ceza tutarının yalnızca 3/4’ü tahsil edilecektir.
IV- İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİ CEZASINA YAPILAN İKİNCİ İNDİRİM:
5510 sayılı Kanun'un 102. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendini değiştiren 6283 sayılı Kanunun 3. maddesine göre, hizmet akdine göre çalışan ve sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için aylık asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
08.03.2012 tarihinden itibaren geçerli olan bu yeni düzenlemeye göre, işten ayrılan sigortalının, işten ayrılış bildirgesini en geç 10 gün içinde internet ortamında SGK’ ya bildirmeyen işverenlere, fiilin işlendiği tarihteki yasal aylık asgari ücretin 1/10’u tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Bu duruma göre, işten ayrılış bildirgesi geç verilen veya verilmeyen her bir sigortalı için bugünkü aylık asgari ücrete göre, 886,50 * 1/10= 88,65 Tl. olmakta ise de, 5083 sayılı Kanunu 2. maddesi hükmü uyarınca idari para cezalarının hesaplanmasında ve ödenmesinde 1 Tl.’nin altında kalan tutarların dikkate alınmayacağından, her bir sigortalı için 88,00 Tl. idari para cezası uygulanacaktır.
Kapsama giren idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde kuruma itiraz edilmeden ve yargı yoluna başvurulmadan ödenecek olması halinde, 5510 sayılı kanunun 102. maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “idarî para cezalarının, kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.” Hükmü de dikkate alınarak, tebliğ edilen ceza tutarının yalnızca 1/10’ün 3/4’ü tahsil edilecektir.
Genel hukuk kuralı gereği olan, cezaların lehteki uygulamaların geçmişe de yürüyeceği temel ilkesi göz önüne alındığında tahakkuk etmiş, ancak henüz tebliğ edilmemiş, tebliğ edilmiş ve henüz 15 günlük süresi dolmamış, tebligat iade edilmiş ve tebliğ işlemi henüz yapılamamış tüm bu nitelikteki idari para cezalarında bu indirim geçmişe dönük olarak da uygulanabilecektir.
V- SONUÇ:
Çalışan işçinin işten ayrılması, aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilerek Kuruma bildirildiği ve sitemde görüldüğü halde, işten çıkış bildirimi ile ayrıca, 10 gün içinde ikinci defa internet ortamında işten ayrılış bildirgesi ile bildirim yapılmasının yararsız ve gereksiz bir uygulama olduğu kanısındayım. İşten ayrılan işçilerin bildirimi, en geç müteakip ayın 23’e kadar aylık prim ve hizmet belgesi ile verildiğine ve Kurum tarafından da bu durum tespit edildiğine göre, zaman israfının önlenmesi için İşten Ayrılış Bildirgesi ile ilgili olan idari para cezalarının tamamen kaldırılması gerektiğine ve bunun yararlı olacağına inanıyorum.
Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
Büklüm Sokak No: 9/4 Kavaklıdere- ANKARA
Tel: 0312- 4199369–4199374 Fax: 0312- 4199371
e-posta: [email protected]
Web : www.ahmetagar.com
